SİGARA ve KBB HASTALIKLARI
Sigara tiryakiliği, çok yaygın ve öldürücü toplumsal bir olgu olup, sonuçları uzun süre sonra ve dolaylı bir şekilde ortaya çıktığı için sigaranın zararları yeterince önemsenmez. Son yıllarda alınan önlemlerle tüm dünyada sigara içen sayısının giderek azalmasına rağmen, 2008 verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 17 milyon kişinin sigara içtiği sanılmaktadır. Sigara pazarının toplam yıllık cirosunun 18 milyar TL civarında olduğu ve bireysel yıllık ekonomik maliyetinin ise 1000 TL’den daha fazla olduğu bilinmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü dünyada en büyük sağlık sorununun sigara olduğunu ilan etmiş ve yayınladığı raporda sigaradan 100 milyon insanın öldüğünü, bu sayının 21.yüzyılda bir milyarı bulabileceğini bildirmiştir. Dünyada her yıl yaklaşık 4 milyon insan sigaradan hayatını kaybetmektedir.
Gerekli önlemler alınmazsa bu sayı önümüzdeki 20 yılda 10 milyona ulaşacaktır. Türkiye de ise her yıl yaklaşık olarak 100.000 vatandaşımız erken yaşlarda sigaraya kurban verilmektedir.
Sigara dumanında 43 tanesi bilinen olmak üzere 4 binden fazla kimyasal madde mevcuttur. En çok bilinenler arasında; radyasyon, metanol (füze yakıtı), tiner, kadmiyum (akü metali), bütan (tüp gaz), DDT (Böcek öldürücü), aseton (oje sökücü), naftalin (güve kovucu), arsenik, amonyak (tuvalet temizleyici), karbonmonoksit (egzoz gazı), nikotin, katran sayılabilir.
Sigara içenlerde kalp krizi riski 2-3 kat fazladır. Sigara kalp ve diğer damar hastalıkları gelişiminde en önemli risk faktörüdür. Sigara içenlerde kronik bronşit, amfizem gibi hastalıklardan ölme oranı sigara içmeyenlere göre 2.5 kat daha fazladır. Akciğer kanserlerinin %90’ı sigara ile ilişkilidir ve sigara içenlerde risk 15 kat daha yüksektir. Sigara gırtlak, dudak, dil, ağız içi ve yemek borusu kanserlerine yol açan en önemli nedenlerden biridir. Sigara ülser ve mide kanseri oluşumunu kolaylaştırır. Ayrıca, idrar kesesi ve pankreas kanseri sigara içenlerde 2 kat daha fazla görülmektedir.
Sigara içilmesi gebelerde düşük, erken doğum ve çelimsizbebek doğumuna sebebiyet vermekte, bebeğin akciğer gelişimini olumsuz etkilemektedir. Erkekte ise sperm hareket yeteneğini azaltmakta ve kısırlığa neden olmaktadır.
Sigara her nefeste binlerce hücrenin ölmesine neden olur, beyinde felç, ileri yaşta bunama (demans) ya da Alzheimer hastalığı daha sık görülür. Cildi bozar, yaşlanma belirtileri ortaya çıkarır, dişlerde kirli ve pis bir görüntü bırakır, sık olarak diş eti ve ağız içi mukozası hastalıklarına yol açar.
Sigara içen ailelerin çocuklarında astım, alerjik hastalıklar, orta kulak iltihapları, sinüzit daha sık görülmektedir.
Ağızlık ve filtreler sigara dumanındaki zararlı maddeleri yok etmez. Hafif (light) sigaraların daha az zararlı olduğu düşüncesi ise doğru değildir. Bağımlı önceden aldığı hazza ulaşabilmek için sıklıkla içtiği sigara sayısını artırmaktadır. Son 30 yılda hafif sigara satışı ile paralel olarak akciğer kanseri riskinin de arttığı bildirilmektedir. Öte yandan sigara azaltılarak bırakılamaz!.. Aniden karar verip bırakanların oranı %81 iken, azaltarak bırakanların oranı % 5 olarak saptanmıştır.
Yurt dışında birçok şirket çalışanlarına sigara içme yasağı getirmekte, bazı şirketler çalışanların özel hayatlarında bile sigara içmesini yasaklamaktadır. Yine, yurt dışında bazı sigorta şirketleri sigara içen hastaların sağlık giderlerinin tamamını karşılamamaktadır. Ayrıca, birçok cerrah başarı şansı daha düşük olduğu için sigara içenleri ameliyat etmek istememektedir.
Bazı ülkelerde tüm ameliyatlardan 1–6 ay önce sigara bırakma koşulu mecburi hale getirilmiştir. Sigara içimi yara iyileşmesini geciktirmekte, hastanede kalış süresini uzatmakta, ayrıca ameliyathanede genel anestezi uygulandığında içmeyenlere oranla, daha fazla anestezi ilacı ve anestezi gazlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Ameliyat sırasında kan basıncının kontrol altında tutulması daha zor olmakta, anesteziden uyandırma aşamasında daha sık problem yaşanmaktadır. Sigara içen hastalarda anestezi sonrası akciğer salgıları fazlaca arttığından refleks olarak sık öksürmek zorunda kalmaktadırlar ve bunun sonucunda da şiddetli göğüs ağrısı duymaktadırlar. Ayrıca, cerrahi alanlarda kanamalara da neden olmaktadır.
Kulak burun boğaz hastalıklarının cerrahi ve ilaçla tedavisinin başarısı üzerine sigaranın etkilerinin incelendiği araştırmalarda sigara içiciliğinin ameliyat sonrası iyileşme süresini iki katına çıkardığı, ameliyat başarı oranını yarı yarıya düşürdüğü ve yeniden ameliyat olma ihtimalini ise 3 kat arttırdığı bildirilmiştir. Bu sonuçlardan, sigara içenlerin ameliyatlardan çok da fayda görmeyeceklerini tahmin etmek zor olmasa gerekir.